Sunday, August 2, 2009

ၿမတ္ေစတီ



ေစတီေတာ္ၿမတ္တည္ထား ပူေဇာ္ပံု


ကႊ်ႏု္ပ္တို ့ဗုဒၵဘာသာဝင္ အဆက္အႏြယ္မ်ားသည္ေစတီကို ဘာနဲ ့တည္ သလဲဟုေမးေသာ္ အုတ္ ၊ သဲ၊ ေက်ာက္တို့ၿဖင့္တည္သည္ဟုေၿဖၾကေပမည္။

ကႊ်န္ေတာ္သည္ပင္ ေစတီတည္ထားရၿခင္း၏ ဂုဏ္ေက်းဇူး ။ ကိ္န္းဝပ္ေတာ္မူသည့္ၿမတ္တရား အပိိုင္းအၿခားမ်ားကိုလံုးဝ မသိခဲ့ပါ ။ ယခုုကႊ်န္ေတာ္ သိသမွ်ေစတီေတာ္၏ ပံုသဏၭန္ အပိုင္းလိုက္တင္ၿပေရးသားလက္ဆင့္ကမ္းၿခင္းၿဖင့္ ကုသိုလ္ပြါးပါမည္ ။


ေစတီေတာ္ကိုအရံေစတီငယ္မ်ားေအာက္ေၿခဖိနပ္ေတာ္မွစ၍ အပိုင္းအားၿဖင့္(၁၉) ပိုင္းရွိသည္။


( ၁ ) စိန္ဖူးေတာ္

( ၂ ) ဌက္ၿမတ္နား

( ၃ ) ထီးေတာ္

( ၄ ) ဌက္ေပ်ာဖူး

( ၅ ) ၾကာရင့္

( ၆ ) ၾကာလွန္

( ၇ ) ၾကာႏု

( ၈ ) ရြဲ

( ၉ ) ၾကာေမွာက္

( ၁၀ ) ေဖာင္းရစ္

( ၁၁ ) ပန္းဆြဲ

( ၁၂ ) သပိတ္ေမွာက္

( ၁၃ ) ရင္ဖြဲ ့

( ၁၄ ) ေခါင္းေလာင္းပံု

( ၁၅ ) ေခါင္းေလာင္းနား

( ၁၆ ) က်ည္းဝန္း

( ၁၇ ) ပစၥယာသံုးဆင့္

( ၁၈ ) ဖိနပ္ေတာ္

( ၁၉ ) ေစတီရံမ်ား အစသၿဖင့္ရွိၾကသည္ ။


ဖိနပ္ေတာ ္။ ။ ေအာက္ေၿခဖိနပ္ေတာ္၏ အတိုင္းအထြာမ်ားကို ေရႊအု႒္ ေငြအု႒္မ်ားႏွင့္ခင္းက်င္းၿပီးပါက ပထမ ပစၥယာမွစတင္၍ တရားသေဘာၿဖင့္စပါသည္ ။


ပစၥယာသံုးဆင့္ ။ ။ ပထမ ပစၥယာကို တရားသေဘာႏွင့္ ဝိဘဝတဏွဟု သတ္မွတ္ပါသည္ ။ ဘဝဆိုတာမရွိ ၊ ဘဝဆိုတာလံုးဝကင္းၿပတ္၏ဟု စြဲယူႏွစ္သက္ၿခင္းၿဖစ္၍ ဥေစၦဒ ဒိဌိ ၿဖစ္ပါသည္ ။


ဒုတိယပစၥယာ - ဘဝ တဏွာဟုသတ္မွတ္ပါသည္ . ၿဖစ္ၿခင္း ၊ ပ်က္ၿဖင္းရွိေနေသာ ဘဝကိုႏွစ္သက္ၿခင္း၊ သာယာၿခင္း သသ၁တဒိဌိၿဖစ္ါသည္။


တတိယပစၥယာ - ကာမဂုဏ္တရားမ်ားကိုလြန္စြာမွႏွစ္သက္ခံစားတတ္ေသာ သေဘာရွိ၍ ကာမတဏွာဟု သတ္မွတ္ပါသည္ ။ ထိုကာမဂုဏ္သည္ၿမဲသည္ဟုထင္မွတ္၍ သကၠာယ ဒိဌိထိုက္ပါသည္ ။


ပန္းတင္ခံု ။ ။ ပစၥယာသံုးဆင့္အထက္တြင္ရွိပါသည္ ။ပန္းမ်ားတင္လွဴ ၍ ပန္းတင္ခံုဟုေခၚပါသည္။ အလြန္ၿမင့္ၿမတ္သည့္ ကံေစတနာဟု သက္ေရာက္၍ တရားအားၿဖင့္ အဘိသခၤါရပတၱနာ ဟုသတ္မွတ္သည္ ။


ေခါင္းေလာင္းပံု ။ ။ ေခါင္းေလာင္းနားတရားသေဘာမွာ ဘာေဇမ-အမွ် ၊ အမွ် ဟုေပးေဝၿခင္းသေဘာရွိသည္။


က်ည္းဝန္း ။ ။ ဆိုသည္မွာ ေခါင္းေလာင္းနားေပၚလြင္ေစရန္ ေအာက္ခံခံု အၿဖစ္သတ္မွတ္ထားသည့္ စက္ဝန္းပံု ဗိသုကာလက္ရာၿဖစ္ပါသည္ ။


ပန္းဆြဲ ။ ။ဘီးလူးမပန္းဆြဲဟုလည္းဆိုၿခင္းၿဖစ္သည္ ။ ၃၇ ပါးေသာေဘးအေပါင္းမွ ကင္းလြတ္ႏိုင္သည့္တရားသေဘာရွိ၍ ဘယဥာဏ္ ဟုပန္းဆြဲကို သတ္မွတ္ပါသည္။


ရင္ဖြဲ ့။ ။ရင္ဖြဲဆိုသည္မွာ ခါးစည္းကိုေခၚၿခင္းၿဖစ္သည္ ။ ပန္းဆြဲအထက္နားတြင္ရွိသည္ ။ အဝတ္ပုဆိုးမ်ားဝတ္ရာတြင္ မကၽြတ္ေစရန္ ခါးစည္းခါးပတ္သကဲ့သို ကိေလသာကာမတရားမ်ား ရွင္သန္ၿခင္းမရွိေစရန္ သိကၡာသံုးပါးၿဖင့္ ထိန္ခ်ဳပ္ထားၿခင္းကို ရင္ဖြဲ ့ခါးစည္း ဟုေခၚပါသည္ ။


သပိတ္ေမွာက္ ။ ။ သပိတ္ေမွာက္၏သေဘာသည္အလြန္မွတ္ထိုက္ပါသည္ ။ သပိတ္အတြင္းရွိ ပစၥည္းမ်ားကို အၾကြင္းအက်န္ မရွိ သြန္ေမွာက္ပစ္သကဲ ့သိုယ ရာဂအညစ္အေၾကးမ်ားကို ဆိုင္ရာဆိုင္ရာ မဂၤတရားနွင့္ပတ္သက္၍ ေဖာ္ညႊန္းထားၿခင္းၿဖစ္ပါသည္ ။


ေဖာင္းရစ ္။ ။ ေဖာ္းရစ္ သည္ ( ၇ ) ရစ္ပါရွိသည္ ။ စင္ၾကယ္ၿခင္းတည္းဟူေသာ ဝိသုဒိၵ ၇ ပါးကို အဓိပါယ္ေဖာ္ထားၿခင္းၿဖစ္ပါသည္။


ၾကာေမွာက ္။ ။ ပုတုစဥ္တို၏ နယ္ေၿမအဆံုးကို ညႊန္းၿပၿဖင္းပင္ ။ သစၥာေလးပါးတရားအားသိေသာ္လည္းမၿမင္၊ ၿမင္ေသာ္လည္းမရေသး၊က်င့္ၾကံဆဲပုဂၢိဳလ္တို၏ နယ္ဆံုးၿဖစ္သည္။ ၾကာေမွာက္ႏွင့္ရြဲ ၊ၾကာႏု ၊္ၾကာလွန္၊ၾကာရင့္ တိုအၾကားတြင္ခရားသီဆိုတာရွိပါသည္ ။ တရားသေဘာအားၿဖင့္ပုထုဇဥ္ႏွင့္အရိယာနယ္ေၿမခြဲ သတ္မွတ္ထားေသာေနရာၿဖစ္သည္ ။


ၾကာလွန္ ။ ။ အရိယာနယ္ေၿမအစသိုေရာက္ၿပီၿဖစ္ေၾကာင္းၿပဆိုပါသည္ ။


ဌက္ေပ်ာဖူး ။ ။ ေစတီတစ္ဆူ၏ အထြတ္ထိပ္ၿဖစ္သည္ ။ လူ ၊ နတ္ ၊ ရဟန္းသာမန္တို၏ အရာမဟုတ္ေပ ။ ဤေနရာတြင္တရားမရလွ်င္ ငါမထဟုဝီရိယေတာ္ ၿပင္းထန္သည့္ အာဇာေနယ ေခၚအာဇာနည္အရိယာပုဂၢိဳလ္ တိို့၏အရာသာၿဖစ္ေပသည္။ တရားသေဘာအားၿဖင့္အရဟတၱမဂ္ၿဖစ္ပါသည္ ။ (အထူးမွတ္သားထိုက္သည္မွာ) ဌက္ေပ်ာဖူးသည္ေစတီ၏ထိပ္ဆံုးပိုင္းၿဖစ္၍ အိႏၵယ၊ သီရိလကာၤ၊ ထိုင္းႏိုင္ငံရွိေစတီေတာ္မ်ားတြင္ ထီးေတာ္မတင္ၾကေပ ။ တၿခားအေၾကာင္းေၾကာင့္မဟုတ္ေပ ။ ၿမန္မာတိုသည္ကား ဌက္ေပ်ာဖူးမၽွၿဖင့္ၾကည္ညိဳၿခင္းၿဖင့္တင္းတိမ္မွဳမရွိသၿဖင့္ ဗိသုကာဆန္းသစ္ကာ ထီးဌက္ၿမတ္နား ၊ စိန္ဖူးေတာ္တို ့ကို ထပ္ဆင့္တင္လွဴခဲ့ၾကၿခင္းၿဖစ္သည္။ (သဒၵါလြန္တာေနာ္)


ထီးေတာ္ ။ ။ တရားသေဘာသည္ နိဗဗာန္သို ့မ်ုက္ေမွာက္ၿပဳႏိုင္ၿပီးၿဖစ္ေသာ အရဟတၱဖိုလ္ ၿဖစ္သည္ ။


ဌက္ၿမတ္နား ။ ။ ၾကက္မင္း၊ ေက်းမင္း၊ ဟသာၤမင္း၊ ဇာမဏီဌကု္မင္း အစရွိသည့္ဌက္မင္းမ်ားတန္ဖိုးရွိသကဲ့သို ရဟႏၱာပုဂၢိဳလ္မ်ား၏ ဖလသမာပတ္ ဝင္စားရာေနရာၿမတ္ၿဖစ္ေလသည္၊


စိ္န္ဖူးေတာ္ ။ ။ သခၤတနိဗၵာန္ဟုသတ္မွတ္၍ သခၤါရ တရားတို့၏ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းရာမွန္း မဟာ အသခၤတနိဗၵာန္ေရႊၿပည္ ဟုအဓိပယ္ရပါသည္ ။


ၿမတ္ေစတီေတာ္မ်ားသည္ မည္သည့္ပံုစံ အမ်ိဳးမ်ိဳးၿဖင့္တည္ထားသည္ၿဖစ္ေစ ၊ ေလာကုတၱရာတရားမ်ား ကိန္းဝပ္ေတာ္မူၿပီးၿဖစ္သည္။ ထိုေစတီၿမတ္မ်ားသည္ ေလာကီေဗဒင္အလိုအရ ယၾတာ-ဓာတ္ဆင္ႏွင့္တည္ထားသည္ မဟုတ္ေပ ။

ဗုဒၵဂုဏ္ေတာ္ၿမတ္တရားၿဖင္တည့္ထားေသာ ဆင္းတု ၊ ရုပ္ပြါး၊ ေစတီေတာ္မ်ားအား ဌာပနာေဖာက္ၿခင္း ၊ ေရႊ၊ေငြ စသည့္တို့ကိ ခိုုယူၿခင္း ။ဖ်က္ဆီးၿခင္းၿပဳပါက ကံၾကီးငါးပါးတြင္ ဘုရားရွင္အားေသြးတည္ေအာင္ၿပဳၿခင္းတည္းဟူေသာ ေဒဝဒတ္ မိုက္ကဲ ့သို့ ေလာဟိတုပါဒက ေခၚ ပဥၥာနႏၱိယ ံၾကီးထိုက္ေၾကာင္းက်မ္းမ်ားတြင္အတိအလင္းဖြင့္ဆိုထားေလသည္ ။။။။။။။


သိေသာသူမ်ားသတိၿပန္ရ၍ မသိေသးေသာ္သူမ်ားသိရွိေစလိုၿခင္းၿဖင့္ ကုသိုလ္ ပြါးႏိုင္ၾကပါေစ .....



" ရႊင္လန္းခ်မ္းေၿမ့ၾကပါေစ "





သားေထြး












4 comments:

  1. လာလည္တာေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ၿမတ္ေစတီကိုဖတ္သြားပါတယ္။
    အခုလိုအေသးစိတ္သိရလို ့ဗဟုသုတရပါတယ္။ ့ဒုတိယပိုင္းေမ်ွာ္ေနပါတယ္။ဆက္လက္အားေပးလ်ွက္ပါ။

    ReplyDelete
  2. ဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာ တစ္ေယာက္အေနနဲ ့ မွတ္သားသင့္တဲ့ အေၾကာင္းရာေတြ
    ပါ ခုလိုမွတ္သားရတဲ့အတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ေပ်ာ္ရႊင္ပါေစရွင္

    ReplyDelete
  3. မွတ္သားရပါတယ္ဗ်ာ။
    ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ =)

    ReplyDelete
  4. မွတ္သားသြားပါတယ္။ ဆက္ေရးေနာ္ အားေပးေနမယ္။

    ReplyDelete

အေနာ္ခရီးဆက္ႏွင္းရန္ အားမနာတမ္း ေဝဖန္ေပးႏိုင္သည့္ ေလာင္စာလိုအပ္ေနပါသည္။